Ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς
Οι κόλποι (άνω κοιλότητες της καρδιάς) και οι κοιλίες (κάτω κοιλότητες της καρδιάς) συνεργάζονται ώστε με την συστολή - διαστολή, εναλλάξ, να προωθείται το αίμα μέσα στην καρδιά. Το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς είναι η πηγή ενέργειας που καθιστά αυτό δυνατό. Εδώ φαίνεται τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός φυσιολογικού καρδιακού παλμού:
Αρρυθμία ονομάζεται ο ακανόνιστος ή μη φυσιολογικός καρδιακός παλμός.
Ποιά είναι τα είδη των αρρυθμιών;
- Ταχυκαρδία: Γρήγορος καρδιακός ρυθμός, με πάνω από 100 παλμούς ανά λεπτό.
- Βραδυκαρδία: Αργός καρδιακός ρυθμός με κάτω από 60 παλμούς ανά λεπτό.
- Υπερκοιλιακές αρρυθμίες: Αρρυθμίες που ξεκινούν από τους κόλπους (άνω καρδιακές κοιλότητες).
- Κοιλιακές αρρυθμίες: Αρρυθμίες που ξεκινούν από τις κοιλίες (κάτω καρδιακές κοιλότητες).
- Βραδυαρρυθμίες: Επιβράδυνση στον καρδιακό ρυθμό που μπορεί να προκληθεί από βλάβη στο σύστημα αγωγιμότητα της καρδιάς, όπως στον φλεβόκομβο, στον κολποκοιλιακό κόμβο ή δεμάτιο του HIS – ίνες Purkinje.
Τι προκαλεί αρρυθμίες;
Αρρυθμίες μπορεί να προκληθούν από:
- Στεφανιαία νόσος
- Η υψηλή αρτηριακή πίεση
- Αλλοιώσεις στον καρδιακό μυ (μυοκαρδιοπάθεια)
- Παθήσεις των βαλβίδων
- Διαταραχές ηλεκτρολυτών στο αίμα (νάτριο ή κάλιο)
- Μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου
- Η διαδικασία επούλωσης μετά από εγχείρηση καρδιάς
- Άλλες παθήσεις
Καρδιακοί ρυθμοί στο ΗΚΓ
Το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς προκαλεί τον καρδιακό παλμό. Κάθε παλμός αποτυπώνεται στο ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) με ένα κύμα.
Ο κανονικός καρδιακός ρυθμός (φυσιολογικός φλεβοκομβικός ρυθμός) δείχνει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς να ακολουθεί την φυσιολογική οδό διάδοσης. Ο ρυθμός είναι κανονικός και ο αριθμός των σφύξεων είναι φυσιολογικός (περίπου 50 έως 100 παλμοί ανά λεπτό).
Ταχυκαρδία: γρήγορος καρδιακός ρυθμός (περισσότεροι από 100 παλμοί ανά λεπτό)
Βραδυκαρδία: αργός καρδιακός ρυθμός (λιγότερο από 60 παλμοί ανά λεπτό)
Κολπική μαρμαρυγή: Μία πολύ συχνή διαταραχή του καρδιακού ρυθμού. Πολλά ηλεκτρικά ερεθίσματα ξεκινούν και εξαπλώνονται μέσα στους κόλπους και προσπαθούν να περάσουν μέσα από την κολποκοιλιακό κόμβο. Ο ρυθμός που προκύπτει είναι γρήγορος και ακανόνιστος. Επειδή τα ηλεκτρικά ερεθίσματα προωθούνται άτακτα και ανοργάνωτα μέσα στους κόλπους, παρατηρείται απώλεια της συντονισμένης κολπικής συστολής.
Ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό μπορούν να εμφανιστούν και σε φυσιολογικές, υγιείς καρδιές. Οι αρρυθμίες μπορεί επίσης να προκληθούν από ορισμένες ουσίες ή φάρμακα, όπως η καφεΐνη, η νικοτίνη, το αλκοόλ, η κοκαΐνη, εισπνεόμενα αερολύματα, τα χάπια διαίτης, το βήχα και το κρυολόγημα. Συναισθηματικές καταστάσεις όπως σοκ, φόβος ή άγχος μπορούν επίσης να προκαλέσουν ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό.
Αρρυθμίες που είναι επαναλαμβανόμενες ή σχετίζονται με υποκείμενη καρδιακή πάθηση είναι περισσότερο ανησυχητικές και θα πρέπει πάντα να αξιολογούνται από έναν καρδιολόγο.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θεραπεία της υποκείμενης πάθησης θα αντιμετωπίσει και την αρρυθμία. Αν όχι, φαρμακευτική αγωγή και διάφορες εξειδικευμένες επεμβάσεις εφαρμόζονται για την εξάλειψη ή τον έλεγχο της αρρυθμίας.