Ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας

Τι είναι ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας;

Η μιτροειδής βαλβίδα όπως έχουμε αναφέρει, βρίσκεται μεταξύ αριστερού κόλπου και αριστερής κοιλίας. Στην συστολή της καρδιάς κλείνει στεγανά και στην διαστολή ανοίγει. Εάν από κάποια αιτία το στόμιο της βαλβίδας δεν κλείσει στεγανά τότε αίμα παλινδρομεί από την αριστερά κοιλία στον αριστερό κόλπο και η κατάσταση αυτή ονομάζεται ανεπάρκεια μιτροειδούς.

Η παλινδρομούσα ποσότητα αίματος αυξάνει τις διαστάσεις του αριστερού κόλπου, ενώ στη διαστολή επιστρέφει στην αριστερά κοιλία επιβαρύνοντας το έργο της. Αντιδραστικά η αριστερή κοιλία διατείνεται και παρουσιάζει υπερτροφία. Εάν εκδηλωθεί αιφνίδια ονομάζεται οξεία, αλλιώς χρόνια ανεπάρκεια μιτροειδούς.

Οι μηχανισμοί αντιρρόπισης, σε χρόνια ανεπάρκεια μιτροειδούς, προκαλούν μεγάλο και διατατό κόλπο έτσι για πολλά χρόνια διατηρείται φυσιολογική η καρδιακή παροχή και η αρτηριακή πίεση με πνευμονικές πιέσεις επίσης φυσιολογικές ή λίγο αυξημένες. Βαριά πνευμονική υπέρταση απαντάται πολύ σπάνια σε αυτή τη μορφή της ανεπάρκειας μιτροειδούς. Στο τελικό στάδιο εμφανίζονται συμπτώματα χαμηλής καρδιακής παροχής και πολύ λιγότερο πνευμονικής συμφόρησης. Τα επακόλουθα της σοβαρής οξείας ανεπάρκειας μιτροειδούς είναι η πνευμονική συμφόρηση και το οξύ πνευμονικό οίδημα.

Ποια τα αίτια της ανεπάρκειας μιτροειδούς;

Οξεία: Οφείλεται σε έμφραγμα του μυοκαρδίου, λοιμώδη ενδοκαρδίτιδα η τραυματισμό.

Χρόνια : Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας μπορεί να είναι εκφυλιστική ή λειτουργική.

Η εκφυλιστική μορφή οφείλεται σε επασβέστωση των γλωχίνων της βαλβίδας, με συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου παρόμοιους με αυτούς της στεφανιαίας νόσου (υψηλή χοληστερίνη, σακχαρώδης διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, κάπνισμα κλπ), ή σπανιότερα μπορεί να οφείλεται σε ρευματικό πυρετό.

Η λειτουργική μορφή οφείλεται σε διάταση του μιτροειδικού δακτυλίου εξαιτίας διάτασης της αριστερής κοιλίας της καρδιάς (μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου ή σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια) ή σε δυσλειτουργία κάποιου θηλοειδούς μυός (ο οποίος συγκρατεί τη γλωχίνα) λόγω ισχαιμίας.

Μια ιδιαίτερη περίπτωση ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας είναι η πρόπτωση μιτροειδούς. Υπάγεται στις νόσους του συνδετικού ιστού και οφείλεται στη χαλάρωση του ιστού (τενόντια χορδή) που συνδέει μία από τις δύο γλωχίνες με τον αντίστοιχο θηλοειδή μυ με αποτέλεσμα στο κλείσιμο τους να υποχωρούν προς τον αριστερό κόλπο. Το φάσμα των μορφολογικών ελαττωμάτων της βαλβίδας είναι πολύ μεγάλο. Στους περισσότερους η πρόπτωση της μιτροειδούς περνάει απαρατήρητη, δηλαδή χωρίς να προκαλεί καμία ενόχληση σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Ποιά η θεραπεία της ανεπάρκειας μιτροειδούς;

Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτείται προληπτική προφύλαξη για ενδοκαρδίτιδα με την χορήγηση αντιβιοτικών, όταν υπάρχει τραυματισμός, εκτελείται οδοντιατρική ή άλλη χειρουργική επέμβαση.

Φαρμακευτική θεραπεία: Σε δύσπνοια χορηγούνται διουρητικά και σε αρρυθμία (συνήθως κολπική μαρμαρυγή) δακτυλίτιδα ή αλλά βραδυκαρδιακά φάρμακα. Τα αγγειοδιασταλτικά βελτιώνουν την ανεπάρκεια της μιτροειδούς, καθώς αυξάνουν το ποσοστό του όγκου παλμού που προωθείται προς την περιφέρεια συγκριτικά με εκείνο που παλινδρομεί.

Χειρουργική θεραπεία

Όταν η ανεπάρκεια της μιτροειδούς είναι σοβαρή γίνεται επιδιόρθωση ή αντικατάσταση της βαλβίδας. Η ανεπάρκεια της μιτροειδούς πρέπει να επιδιορθωθεί, πριν επέλθει αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια. Η επιδιόρθωση - βαλβιδοπλαστική, περιλαμβάνει ειδική τεχνική αποκατάστασης ή αντικατάσταση της βαλβίδας με μεταλλική ή βιολογική βαλβίδα.

Η πλαστική έχει σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στην εγχειρητική θνητότητα, νοσηρότητα και μακροχρόνια επιβίωση. Η πιθανή εξήγηση είναι ότι η πλαστική επέμβαση διατηρεί τη γεωμετρία και τη λειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας πιο κοντά στο φυσιολογικό. Κατά την πλαστική, η μιτροειδής βαλβίδα παραμένει στη θέση της και επισκευάζεται, ενώ αντίθετα κατά την αντικατάσταση αφαιρείται και αντικαθίσταται από μια προσθετική βαλβίδα.

Τεχνικές επιδιόρθωσης μιτροειδούς βαλβίδας

Ο στόχος μας είναι να επιτύχουμε η μιτροειδής να "χαμογελά" όπως στο διπλανό σχήμα μετά την επιδιόρθωση.

Στις παρακάτω εικόνες φαίνεται σχηματικά ο τρόπος τοποθέτησης προσθετικού δακτυλίου (1) και οι τεχνικές επιδιόρθωσης των προπιπτουσών γλωχίνων (2)

1) τοποθέτηση προσθετικού δακτυλίου

τεχνικές επιδιόρθωσης των προπιπτουσών γλωχίνων

2) τεχνικές επιδιόρθωσης των προπιπτουσών γλωχίνων

Στην φωτογραφία απεικονίζονται οι τεχνικές επιδιόρθωσης των τενοντίων χορδών

Ορισμένοι χειρουργοί εφαρμόζουν τις τεχνικές επιδιόρθωσης της μιτροειδούς βαλβίδας με διαφορετική οδό προσπέλασης προς την καρδιά, αντί της κλασικής στερνοτομής με μικρή τομή στο δεξιό πλάγιο θωρακικό τοίχωμα και 3-4 μικρές οπές. Η θωρακοσκοπική χειρουργική όπως ονομάζεται, πρέπει να αποδείξει σε βάθος χρόνου ότι υπερτερεί έναντι του κλασικού τρόπου προσπέλασης.

Ασθενείς υψηλού χειρουργικού κινδύνου που χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση της ανεπάρκειας μιτροειδούς μπορούν να αντιμετωπισθούν με νέες πρωτοποριακές ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους όπως το MITRALCLIP ή Δια Καθετήρα Εμφύτευση της βιοπροσθετικής βαλβίδας (βλέπε το άρθρο Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική της μιτροειδούς βαλβίδας).